Mostrando entradas con la etiqueta historia Galiza. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta historia Galiza. Mostrar todas las entradas

martes, 29 de noviembre de 2022

Odoyno. A historia

 

 

 

Odoyno Veremudiz foi un monxe galego do século X. Pouco antes de morrer, no ano 982, redactou un documento, a modo de testamento, o destino que quería dar á súa propiedade máis querida, a igrexa e terrar de Santa Comba de Bande, que herdara de seu pai Veremundo, Pero antes de rematar o documento que doaba Santa Comba ao mosteiro de Celanova, odoyno quixo explicar con certo detalle o que supuxera para el o mantemento de dita propiedade en vida e, de paso, o seu propio periplo vital, O relato inclúe o contacto cos mais importantes personaxes da sua época, como o rei de león Ranemiro II, o bispo Rudesindo (San Rosendo), a abadesa fundadora de Guimaraes, Mumadomna Didaz, e o "conde santo" de Lourenzá, Osorio Guttierriz. Tamén narra Odoyno a sua aventura amorosa cunha xoven abadesa, onneca, probable filla de Mumadomna. Todos estes pormenores dotan a este documento galego dunha importancia única, que este libro trata de ofrecer aos lectores xunto cun amplo comentario sobre as circunstancias políticas, económicas e culturais dunha época esquecida na que a fronteira sur de Galicia limitaba co río Mondego.

viernes, 21 de octubre de 2022

Galegos em Lisboa. A auga é deles e nos vendemos-lha

    GALEGOS EN LISBOA. 

Começaram a chegar há 500 anos a Lisboa, mas foi no século XVIII e XIX que vieram em força e para ficar. De moços de fretes e recados, carvoeiros e aguadeiros passaram a donos de tabernas, carvoarias, mercearias, restaurantes e hotéis. Muitos tornaram-se grandes industriais, homens de negócios, profissionais liberais e intelectuais. Fizeram da capital portuguesa a sua casa, mas apesar de se sentirem tanto de cá como de lá, ainda hoje os seus descendentes usam a expressão “colónia galega” para falar dos seus. E continuam a sentir morrinha da terra ancestral.

 

 

“Sabes que uma das principais atividades dos galegos em Portugal era a de aguadeiro, não é? Iam às fontes buscar água e levavam-na à casa das pessoas, quando não havia água canalizada. Ora, conta-se que um galego escrevia à mãe e dizia: minha mãe, eu estou bem, o clima é bom, aqui come-se bem, os portugueses são muito simpáticos, a água é deles e nós vendemos-lha”, conta, com uma gargalhada.

 

lunes, 10 de octubre de 2022

O Reino de Galiza na historia. Deixade falar os mapas.


   O reino Medieval de Galiza. 

Mapa del Reyno de Galiza. DP 

NO HAY mejor manera ni más gráfica de entender la importancia de la Galiza medieval que recurrir a la historiografía de la época, sobre todo la que nos llega de fuera. De fuera de España, a ser posible. Entender cómo nos veían en Europa, y también entre los pueblos normandos y árabes. Qué decían de nosotros, qué escribían y en este caso, cómo nos situaban, literalmente, en los mapas. 

Entre los siglos X y XV, por ejemplo, todos los mapas sitúan al Reino de Galicia como una entidad independiente y diferenciada de cualquier otra. Curiosamente, no existe una sola que hable de Asturias, ni como reino, por supuesto, ni como principado ni como nada. Algunos, los menos, mencionan al reino de León, siempre junto al de Galicia. En otros aparecen Galicia e Hispania. Hasta hay algunos, los árabes, que dividen la Península Ibérica entre Galicia y Al-Andalus. Pero en todos aparece siempre e inexcusablemente Galiza. 

No vamos a enumerarlos: están ahí para cualquiera que los quiera ver, a un click de ratón, pero vale la pena buscarlo para comprobar que en todos los mapas germanos, ingleses, normandos, italianos de la época, nadie duda en señalar a nuestro reino como un reino diferenciado de cualquier otro. Muchos señalan a Compostela como lugar destacado, otros no. Todos incluyen a Asturias como parte de nuestro territorio; algunos agregan León; casi todos el norte de Portugal y otros, como queda dicho, hacen la distinción entre Galiza e Hispania o Galiza y Al-Andalus. Los más antiguos excusan la presencia del Reino de León, lo que demuestra algo que todos sabemos: que ese reino fue fundado y gobernado por gallegos hasta que asuntos sucesorios lo desgajaron del nuestro. La permanente omisión de Asturias, por su parte, refleja una verdad como un templo: el Reino asturiano es un cuento chino; una invención de historiadores hispanistas, desgraciadamente algunos de ellos gallegosrenegados. 

Pero, y esto es importante, lo que demuestran los mapas es algo que cae de cajón, porque los mapas servían entonces para lo mismo que para lo que sirven hoy: para conocer el mundo, su división geográfica, estratégica, política y territorial. Y como no hablamos de mapas hechos por nosotros, sino por quienes querían aliarse o enfrentarse a nuestro reino, o comerciar con él, no creo que podamos sostener que fueron planos trazados por secesionistas gallegos. 

Me ahorro el trabajo de ahondar en el asunto. Lo maravillosos de este tema es que una o uno lo descubra por sí mismo: que lo compruebe; que vea el nombre de nuestra nación escrito en pergaminos, en cáñamos o en linos hace más de mil años, cuando la cartografía estaba en pañales y quienes dibujaban aquello lo vendían a precio de oro a reyes o a grandes comerciantes. 

Ahora que todos tenemos más tiempo libre del deseado, propongo esto como un ejercicio que puede resultar hasta entretenido, también para quien no es un fanático de la Historia; también para quien no es nacionalista; también para quien piensa de nosotros que somos una colonia riquiña que tiene marisco, playas y vacas. Más que nada para que unas y otros comprueben que llevamos aquí más tiempo que nadie construyendo una nación que merece poco respeto: Y sobre todo para que unos y otras sepan, así como de casualidad, que León, Asturias, Castilla y Portugal, todo ello, lo hemos hecho los gallegos.

 

 

lunes, 12 de septiembre de 2022

Notas de historia. O conde de andeiro um galego na corte portuguesa.

 fonte: 

 mini_2.Exilio 

Recreación do asasinato de Xoán Andeiro a mans do mestre de Avís, futuro rei de Portugal.Óleo de 1860 de José de Sousa custodiado no Museo Nacional de Soares dos Reis de Porto. 

 https://www.nosdiario.gal/articulo/memoria/exilio-galego-do-seculo-xiv/20190424213728078574.html

O proceso de incorporación subordinada de Galiza ao espazo castelán só foi posíbel mediante o emprego da violencia. A morte en Sarria en 1230 do rei galego Afonso VIII, cuxo reinado se caracterizou por un aberto enfrontamento con Castela, abriu a porta a anexión do país polo seu fillo Fernando III após violentar os dereitos da súas irmás dona Dulce e dona Sancha, designadas polo pai para sucedelas no trono e que representaban os intereses da nobreza galega e dun emerxente sector mercantil.

A defensa dunha Galiza arredada de Castela, unida a Portugal, hexemónica no espazo ibérico e ligada aos pobos atlánticos mobilizarán o país contra o reis alleos ao longo do século XIII, primeiro en defensa dos dereitos das herdeiras lexítimas personificadas nas fillas de Afonso VIII e posteriormente na proclamación como rei de Galiza do fillo de Afonso X, Xoán I. A proposta programática defendida polo partido galego durante ese períodoserá retomada á volta do século XIV polos núcleos reitores da nosa sociedade dirixidos de xeito indiscutíbel por Fernán Ruiz de Castro.

A revolución galega do século XIV exemplifica a aposta das nosas clases dirixentes por seguir desenvolvendo as potencialidades nacionais do país fronte ao hexemonismo castelán que tentaba anulalas. Non foi a defensa da lexitimidade de Pedro I contra o seu irmán Henrique o elemento central que dinamizou a protesta galega a partir de 1366, senón o convencemento de que o primeiro representaba os intereses da maioría social galega.

A propia continuidade da rebelión galega durante practicamente vinte anos após a morte do monarca é unha proba definitiva sobre as motivacións reais dun movemento que respondía a vontade de tronzar a dependencia do país dunha Castela hexemónica na área peninsular que aspira a reforzar o seu dominio mediante a conquista dos outros reinos. Os sucesos da segunda metade do século XIV son a expresión dun movemento de carácter nacional popular que se alonga desde 1357 até 1386 con diversos protagonistas e liderados e que só pode ser derrotada pola acción violenta de forzas alleas a Galiza.

A revolta galega só puido ser destruída pola represión. A partir da derrota en 1371 do exército galego comandado por Fernán Ruiz de Castro en Porto de Bois lévanse adiante unha serie de actuacións, sumarias e brutais, dos exércitos casteláns de Pedro Sarmiento e de Manrique contra as zonas centrais da resistencia, como Tui,Lugo ou a Ribeira Sacra, ao tempo que se procede á ocupación de numerosas localidades de importancia económica e estratéxica, empregando forzas de carácter mercenario. 

 

Video, historia de Portugal de Hermano Saravia.   Ambientación da época sobre a  existência do conde Andeiro, consorte da rainha Leonor Tellez de Meneses.