jueves, 3 de junio de 2021

Franco Battiato "Centro de Gravedad" "La Estación de los Amores" Tocata ...

ARROLO DE DOMAIO

 "Non hai berce coma o colo" Mini, Sonia Lebedynski

Mini e Navia Rivas

Pulp Fiction | 'I Want To Dance' (HD) - Uma Thurman, John Travolta | MIR...

Pulp Fiction detrás de cámaras escena de baile en Jack Rabbit Slims

Notas de Historia. Nascemento do reino de Portugal em podcast. Breve recordatório.

 Tratado de Zamora

 

(podcast RTP)

 Da primeira tarde portuguesa ao reino claramente demonstrado.


Da primeira tarde portuguesa ao reino claramente demonstrado 1/5|31 Mai. 2021

Da primeira tarde portuguesa ao reino claramente demonstrado. 2/5|01 Jun. 2021

Da primeira tarde portuguesa ao reino claramente demonstrado. 3/5|02 Jun. 2021

 

 

martes, 25 de mayo de 2021

6. Debate: Recepción de las nuevas teorías políticas (ss. XVI-XVII). Ped...

https://youtu.be/Q5HHoXISTNs

Notas de historia. Cambios na organización do territorio galego medieval: Das parrochiae ás parroquias.

 


Roque Sanfiz Arias

            BLOG     MAZARELOS

Un dos elementos máis característicos da distribución espacial galega é a parroquia. Unha unidade territorial que forma identidades e crea lazos veciñais nun primeiro plano. Para nós é unha realidade cotián inmutable e a súa orixe é frecuentemente asociada co Parroquial Suevo. Sen embargo, cómpre revisar o que queda daquel documento nas nosas parroquias.

O Parrochiale Suevum consiste nunha lista de trece sedes episcopais que pertencían á antiga provincia da Gallaecia e que formaban o Reino Suevo. Para cada unha das sedes establécense unha serie de parrochias, ecclesias ou pagus que as compoñen. Ao comezo do documento dise que a súa data de redacción sería do século VI. Porén, esta datación é moi controvertida[1].

A autenticidade do Parrochiale Suevum foi posta en cuestión en moitas ocasións. Mais que pola falsidade do documento enteiro por posibles modificacións levadas a cabo en épocas posteriores. Unha delas é a máis que posible inclusión dos arciprestados de Bezoucos, Trasancos, Labacengos, Arros e Seaya como parrochiae pertencentes á sede de Iria polo bispo de Lugo no século XI.

Obtida do catálogo da exposición In tempore Sueborum.

Como sinala López Alsina, a sede de Lugo poñería en circulación un texto modificado conscientemente en varios casos, un deles sería este. No século XI estábase levando a cabo un proceso de restauración de sedes episcopais e Lugo tiña certos intereses en contentar á sede de Iria. Esta posibilidade non descarta que estas entidades territoriais existisen previamente ó século XII, de feito aparecen mencionadas en documentos do século X.

No século IX a monarquía reestruturou a trama diocesal galega, sen realizar unha revolución e valéndose das estruturas preexistentes. As parrochiae foron convertidas en arciprestados e estes tiñan un plano administrativo superior de dioceses ás que estaban adscritos.

Na maioría dos casos houbo unha continuidade da relación parroquias-sedes do Parroquiale Suevum coa de arciprestados-dioceses xurdida no século X. Noutros casos foron tomados certos arciprestados para adscribilos a outra diocese. É o caso das parroquiae asturianas que no Parroquiale Suevum estaban adscritas á sede britoniense -xa desaparecida no século XI- e que foron ser outorgadas á diocese de Oviedo, creada pola monarquía asturiana no século IX.

Isto fálanos de que as parrochiae como entidade territorial eran un espazo dalgunha maneira cohesionado que non conviña separar. É posible establecer a súa continuidade dende a época sueva, sendo aproveitadas en futuras reordenacións da trama eclesiástica pasando por unha adaptación ás súas novas denominacións, funcións e obrigas da nova estruturación pero sen chegar a ser disoltas para formar novas entidades ex nihilo.

Se queremos achegar a mirada á organización da poboación é imprescindible falar das igrexas ou ecclesiae. Estas eran a unidade mínima de organización eclesiástica e á vez, a mais próxima e ligada ao pobo, agrupado ao seu redor. Un dos elementos que nos falan máis claramente da fixación da poboación son as necrópoles, pero tamén pode observarse noutros como o pago de décimos[3].

Froito da relación tanto espiritual como económica da xente coa igrexa vai xurdir a parroquia como institución. Pese a que derive do termo suevo refírese a un marco territorial diferente, a denominada “parroquia clásica” pola historiografía.

O elemento fundamental é a igrexa parroquial. Podían ser fundadas tanto por eclesiásticos, mosteiros, señores laicos ou mesmo por comunidades de campesiños. Para fundala era necesario facer unha dotación material que garantise a supervivencia do templo, limitando o carácter social dos seus fundadores; non podía fundar unha igrexa quen quixera senón que ademais debía ser capaz de mantela.

No momento de formación de moitas das igrexas parroquiais simplemente se produciu un proceso de aproveitamento das igrexas rurais altomedievais, conservando ademais o seu emprazamento e advocación[4]. Antes da formación das parroquias clásicas, dentro das chamadas parroquias antigas -as mencionadas no Parroquiale Suevum– tamén había unha igrexa cabeceira da parroquia antiga, caracterizada por ser o lugar onde recibían o bautismo os fieis da zona[5].

As igrexas parroquiais pasaron entón a ser o elemento central dunha pequena entidade territorial que operaba nun primeiro plano, tendo por riba outros niveis de administración eclesiástica, de menor a maior tamaño: os arciprestados, os arcediagados e as dioceses.

O Concilio de Coyanza de 1055 supuxo un punto de inflexión para a organización parroquial. Co animo de reconstruír o ordenamento eclesiástico dende as súas bases, ordenouse a que todas as igrexas rurais cabeceiras de freguesía debían formalizarse como parroquia clásica formando así un mapa de parroquias clásicas que cubrise todo o territorio[6].

A reforma gregoriana do século XI tivo grande influencia nos cambios de propiedade das igrexas parroquiais. A partir dese momento, os laicos víronse obrigados a cedelas á Igrexa como institución, conservando unha sorte de privilexio ou custodia sobre elas, o chamado padroado.

A parrochia sueva non desapareceu mais adaptouse ás novas realidades eclesiásticas e políticas. A súa continuidade foi mostra da súa validez como entidade ordenadora de territorio. Ao mesmo tempo a poboación foise repartindo pola xeografía galega en función dunhas novas entidades, as parroquias. Parrochiae e parroquias seguen tendo moita influencia na poboación e nas súas identidades mais compre ver a súa orixe para entender as diferenzas.

Mapa das parroquias galegas na actualidade.

 

[1]Usamos neste caso a edición incluída no Itineraria et alia geographica, publicado por Brepolis en 1975.

[2]López Alsina, F. (1999). Parroquias y diócesis: el obispado de Santiago de Compostela. P. 312.

[3]López Alsina, F. (2002). El Encuadramiento eclesiástico como espacio de poder : de la parroquia al obispado. P. 439.

[4]Ibídem. P. 433.

[5]Ibídem. P. 455.

A imaxe de portada é unha miniatura de Martiño de Braga do Códice Albeldense. Obtida do catálogo da exposición In Tempore Suevorum. Dispoñible en http://www.intemporesueborum.es/gl/catalogo/.

Artigo revisado o 11 de febreiro de 2021.

Palacio da BREJOEIRA, Monção.

PALÁCIO DA BREJOEIRA.

 Palácio da Brejoeira - Patrimonio & Quinta - Portugal by Wine - Enoturismo  en PortugalPalácio da Brejoeira - Patrimonio & Quinta - Portugal by Wine - Enoturismo  en PortugalPalácio da Brejoeira - Patrimonio & Quinta - Portugal by Wine - Enoturismo  en PortugalEl palacio da Brejoeira y su cafetería vintage - VigopequesEl palacio da Brejoeira y su cafetería vintage - Vigopeques

Elba, la pastora gallega que caminaba con uros

 

Secuencian el ADN más antiguo del ancestro inmediato de las vacas modernas

Recreación de Elba y los tres uros encontrados con ella en la sima de Chan do Lindeiro

 Fonte. La voz de Galicia.

De existir un posible parentesco, no sería un indicio aislado. En el norte de Europa y en países como Italia, investigaciones previas apuntan en esta dirección. «Se supone que las vacas gallegas proceden de los bovinos asiáticos que entraron por Europa. Los eventos de domesticación locales serían otra prueba de algo lógico: seres humanos en el mismo mundo y en la misma época, ¿por qué se les iba a ocurrir solo en una zona descubrir técnicas ganaderas?», apunta Amalia Vidal. «Se creía lo mismo de la cerámica neolítica y ahora hay indicios de que se hacían recipientes en muchos puntos de la Península», apostilla Grandal.

La hipótesis que se plantea abre una incógnita en un aspecto controvertido. Y aquí es clave la figura de la pastora Elba, la mujer de 1,50 de alto intolerante a la lactosa que cayó por accidente en una fosa cuando atravesaba las montañas nevadas de O Courel. «La mujer estaba con los uros en el momento del desplome. Las dataciones de carbono-14 coinciden. Sus restos están entremezclados y no indican que se tratase de una cacería. Esto nos hace pensar que tenía una relación con estos tres animales. Por eso la llamamos la pastora. La idea asentada es que hace 9.000 no había domesticación del ganado, pero ¿por qué iban juntos? ¿Intentaría amansarlos?», se pregunta Grandal.

Los haplotipos (el linaje mitocondrial) secuenciados aportan además pistas sobre los movimientos migratorios. «El mitocondrial predominante es el P, el de los uros de las islas británicas, y no el de los centroeuropeos, lo que puede explicarse con el papel de la Península como refugio glaciar. Además, morfológicamente, los tres son más pequeños y sus genotipos son distintos entre sí y más propios de zonas más bajas, no de O Courel, sino de terrenos graníticos», detalla Amalia Vidal.

Conocer la filogenia del ganado prehistórico también tiene usos para la ciencia actual. «Los primeros intentos por recrear fenotípicamente los ancestros son de 1920. Se hace en muchas especies en reservas naturales para mejorar su rusticidad, su resistencia ante fenómenos adversos, como los meteorológicos», indica Vidal.

Los últimos uros se cazaron en Polonia en 1627. ¿Quiere esto decir que los ancestros inmediatos de las vacas modernas desaparecieron para siempre? En Asia se sabe que las comunidades neolíticas los domesticaron y trajeron con ellos a Europa. Lo que no parecía tan claro es que los pobladores occidentales hiciesen lo mismo con sus ejemplares locales. Hasta ahora.

Elba, una pastora gallega de hace 9.300 años que se convirtió en la primera mujer del Mesolítico hallada en España, puede volver a arrojar un punto de luz en una etapa todavía muy oscura de la historia. Los restos de los tres grandes bóvidos sepultados con ella en la sima de Chan do Lindeiro (Pedrafita do Cebreiro) son una pista. Una investigación internacional en la que participan dos científicas de la Universidade da Coruña (UDC) ha conseguido secuenciar el genoma mitocondrial más antiguo hasta la fecha de este mamífero.

«El mitocondrial es el ADN que se transmite de madres a hijos. Los tres uros de O Courel, los únicos encontrados en Galicia, no es que sean los más antiguos de los hallados, pero sí en los que se ha conseguido hacer esta secuenciación», explica Aurora Grandal, paleontóloga de la UDC y coautora de la investigación publicada en la revista Plos One.

Además de los fósiles encontrados en la cueva lucense, en el estudio secuenciaron el genoma de otros 11 fósiles vacunos gallegos procedentes de diferentes épocas, desde la de Hierro a la Edad Media. Lo que les dicen los genes, de momento, es que no hay un linaje directo entre estos mamíferos salvajes de 9.000 años y las vacas domesticadas gallegas. «Pero, por así decirlo, solo tenemos la información de la madre, nos falta la del padre», aclara la veterinaria Amalia Vidal, la otra responsable del estudio. Por eso, ahora están inmersas en la segunda parte, la secuenciación del ADN nuclear.

De existir un posible parentesco, no sería un indicio aislado. En el norte de Europa y en países como Italia, investigaciones previas apuntan en esta dirección. «Se supone que las vacas gallegas proceden de los bovinos asiáticos que entraron por Europa. Los eventos de domesticación locales serían otra prueba de algo lógico: seres humanos en el mismo mundo y en la misma época, ¿por qué se les iba a ocurrir solo en una zona descubrir técnicas ganaderas?», apunta Amalia Vidal. «Se creía lo mismo de la cerámica neolítica y ahora hay indicios de que se hacían recipientes en muchos puntos de la Península», apostilla Grandal.

La hipótesis que se plantea abre una incógnita en un aspecto controvertido. Y aquí es clave la figura de la pastora Elba, la mujer de 1,50 de alto intolerante a la lactosa que cayó por accidente en una fosa cuando atravesaba las montañas nevadas de O Courel. «La mujer estaba con los uros en el momento del desplome. Las dataciones de carbono-14 coinciden. Sus restos están entremezclados y no indican que se tratase de una cacería. Esto nos hace pensar que tenía una relación con estos tres animales. Por eso la llamamos la pastora. La idea asentada es que hace 9.000 no había domesticación del ganado, pero ¿por qué iban juntos? ¿Intentaría amansarlos?», se pregunta Grandal.

Los haplotipos (el linaje mitocondrial) secuenciados aportan además pistas sobre los movimientos migratorios. «El mitocondrial predominante es el P, el de los uros de las islas británicas, y no el de los centroeuropeos, lo que puede explicarse con el papel de la Península como refugio glaciar. Además, morfológicamente, los tres son más pequeños y sus genotipos son distintos entre sí y más propios de zonas más bajas, no de O Courel, sino de terrenos graníticos», detalla Amalia Vidal.

Conocer la filogenia del ganado prehistórico también tiene usos para la ciencia actual. «Los primeros intentos por recrear fenotípicamente los ancestros son de 1920. Se hace en muchas especies en reservas naturales para mejorar su rusticidad, su resistencia ante fenómenos adversos, como los meteorológicos», indica Vidal.